Προς τους συν-αγανακτισμένους της πλατείας.

Το λέγαμε απ' το Σάββατο για το έρχεται στην Πλατεία...


Καλώς τους δεχτήκατε λοιπόν! Έτσι διάβασα εδώ κι εδώ... είδα και τα ιεροβίδεα μάλιστα.
Μου αρέσει το πως, από την πίσω πόρτα, νομιμοποιείται ως αγανακτισμένος ένας κατ' εξοχήν μηχανισμός καταστροφής της κοινωνίας και του κράτους!
Άντε και στου Πρετεντέρη τώρα και στου Αλαφούζου τις αγανακτισμένες χαρές... να τους υποδεχθούμε κι αυτούς με παλαμάκια!


Αλλά βέβαια, όταν βουλιάζει το καράβι, τα πρώτα που το σκάνε είναι τα ποντίκια. 

Της Μαρίας Παπουτσάκη
Διαζύγιο με το κράτος λόγω κρίσης
Η οικονομική κρίση φέρνει τα πάνω κάτω όχι μόνο στην καθημερινότητά μας αλλά και στις σχέσεις Πολιτείας-Εκκλησίας.

«Ο παπάς ο παχύς... μάλλον δεν φορολογήθηκε», γράφει το πλακάτ έξω από το ναό της Παναγούδας στη Θεσσαλονίκη. Υπάρχουν ωστόσο φωνές, ακόμα και στο εσωτερικό της Εκκλησίας, που τονίζουν ότι οι ιερείς δεν πρέπει καν να πληρώνονται απ' την πολιτεία.

Ο περιορισμός των διορισμών εφημερίων, η δέσμευση μεγάλου τμήματος της εκκλησιαστικής περιουσίας, σε συνδυασμό με την υψηλή φορολόγηση, δίνουν αφορμή σε ορισμένους μητροπολίτες να λένε ότι «ήρθε η ώρα να χωρίσουμε τα τσανάκια μας με το κράτος». Οι ιεράρχες μιλούν πλέον δημοσίως για την ανάγκη να θέσει η ίδια η Εκκλησία το ζήτημα του χωρισμού, αφού προηγουμένως βέβαια θα έχει προετοιμαστεί για ένα «βελούδινο» διαζύγιο...
Κατά την πρόσφατη συνάντηση στο μέγαρο Μαξίμου εκπροσώπων της Εκκλησίας με τον πρωθυπουργό ελήφθη η απόφαση να συγκροτηθούν μεικτές επιτροπές που θα συζητήσουν όλες τις εκκρεμότητες. Αρκετοί μητροπολίτες εκτιμούν ότι έχουν ωριμάσει οι συνθήκες ώστε να αρχίσουν οι συζητήσεις για τις σχέσεις των δύο θεσμών. Ομως μέσα στην Ιεραρχία δεν υπάρχει ενιαία φωνή. Πολλοί δεν θέλουν να ακούσουν ούτε λέξη για αλλαγή, ενώ άλλοι, όπως ο Μεσογαίας Νικόλαος, πιστεύουν ότι όσο πιο αποδεσμευμένη είναι η Εκκλησία από το κράτος, τόσο πιο κοντά είναι στην αποστολή της.
Οταν, πριν από λίγους μήνες, ο Ιερώνυμος αποφάσισε να συγκροτηθεί επιτροπή υπό τον μητροπολίτη Φιλίππων Προκόπιο, ο οποίος διαφωνεί ριζικά με οποιαδήποτε αλλαγή του σημερινού status quo, οι ιεράρχες δεν κατάφεραν ούτε καν να αρχίσουν τη συζήτηση. Ενδεικτικό του κλίματος είναι το γεγονός ότι στην έκτακτη ιεραρχία του Δεκεμβρίου ο μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος, υπό την πίεση της οικονομικής κρίσης, πρότεινε να αναλάβει τη μισθοδοσία των αρχιερέων η ίδια η Εκκλησία, καταβάλλοντας 600 ευρώ στον κάθε ιερέα, απαλλάσσοντας το Δημόσιο από ένα σημαντικό κονδύλι. Η πρόταση απερρίφθη... σιωπηλώς.
Ο μητροπολίτης Δημητριάδος Ιγνάτιος, όμως, είναι ένας από τους αρχιερείς που δημοσίως έθεσε το θέμα των σχέσεων, πριν από λίγες ημέρες, σε εκδήλωση στο Βόλο, παρουσία εκπροσώπων των τοπικών αρχών και των πολιτικών κομμάτων. Αναφέρθηκε στην «παύση της μισθοδοσίας νέων κληρικών, που οδηγεί στον περιορισμό των χειροτονιών» και πρόσθεσε ότι «είναι ανάγκη η Εκκλησία να αποκτήσει αυτονομία και ανεξαρτησία, λειτουργώντας αδέσμευτα από την κρατική μέγκενη». Ο μητροπολίτης μιλώντας στην «Κ.Ε.» τάσσεται υπέρ της αλλαγής των σχέσεων και της καθιέρωσης ειδικού καθεστώτος που θα απελευθερώνει την Εκκλησία από τις σημερινές δεσμεύσεις της με την πολιτεία, χωρίς να προκληθούν εντάσεις.
«Η οικονομική κρίση», λέει ο μητροπολίτης, «είναι μια ευκαιρία για την Εκκλησία να σκεφθεί και να αποσείσει από πάνω της την αίσθηση ότι αποτελεί κομμάτι της κρατικής μηχανής, με αποτέλεσμα να ταυτίζεται με την εξουσία. Να αναλάβει το ουσιαστικό της έργο που είναι η διακονία του λαού, συνεχίζοντας να παραμένει ενοποιός δύναμη. Ταυτόχρονα η οικονομική κρίση κάνει απόλυτα φανερό ότι θα πρέπει να αποκτήσει ίδιες δυνάμεις η Εκκλησία, αξιοποιώντας στο έπακρον ό,τι της έχει απομείνει προκειμένου να συνεχίσει και το κοινωνικό της έργο. Να διαμορφωθούν, δηλαδή, νέες σχέσεις Εκκλησίας-κράτους.
»Αυτό βέβαια προϋποθέτει και συνταγματική αλλαγή, αν θέλουμε ουσιαστική παρέμβαση. Προϋποθέτει και κλίμα εμπιστοσύνης και ηρεμίας. Νομίζω όμως ότι ωριμάζει η σκέψη. Ολοι έχουν κατανοήσει ότι δεν πρέπει να προχωρήσουμε σε εχθρικό χωρισμό, ούτε και σε ένα λαϊκό κράτος, τύπου Γαλλίας. Αλλά σε αυτό που εμείς ονομάζουμε "ειδικό καθεστώς". Αυτό θα διαφυλάξει τη συνοδικότητα, που σημαίνει ενότητα, τις σχέσεις με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, όπου εγγυητής θα παραμένει το κράτος, και ταυτόχρονα η Εκκλησία θα είναι ζωντανή και ελεύθερη. Νομίζω ότι έχουμε καθυστερήσει και ότι η Εκκλησία πρέπει να πάρει την πρωτοβουλία να οριοθετήσει τι πραγματικά θέλει και να είναι έτοιμη ακόμη και να ζητήσει η ίδια την έναρξη του σχετικού διαλόγου». Ενδιαφέρον έχει η παρατήρησή του ότι ριζικός ή εχθρικός χωρισμός θα καταστήσει την Εκκλησία έρμαιο των πιο συντηρητικών δυνάμεων, ενώ δεν πρέπει να αποκλείεται και η εμφάνιση ενός «κόμματος της Εκκλησίας» που θα καλύψει τις ακραίες τάσεις και φωνές της ελληνικής κοινωνίας.
Αλλά και ο μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος υποστηρίζει την ανάγκη αλλαγής του σημερινού καθεστώτος. Οπως λέει, «ο λεγόμενος χωρισμός Εκκλησίας και Πολιτείας είναι ένα σύνθημα που πολλές φορές λειτουργεί αποπροσανατολιστικά και ιδεολογικά. Γιατί, ήδη υφίσταται η διακριτότητα των ρόλων μεταξύ εκκλησιαστικής και πολιτικής διοίκησης σε πολλά θέματα όπως την καθορίζει το άρθρο 3 του Συντάγματος. Πολλά θέματα κακώς εμπλέκονται στις σχέσεις Εκκλησίας-Πολιτείας, γιατί άλλα από αυτά καθορίζονται από τις συμβάσεις που έχουν υπογραφεί, όπως η μισθοδοσία του κλήρου και άλλα καθορίζονται με το άρθρο 13 του Συντάγματος που ρυθμίζει την ελευθερία της θρησκευτικής συνειδήσεως η οποία είναι απαραβίαστη.
»Εκείνο που μπορεί να γίνει, κατά τη γνώμη μου, είναι ότι πρέπει να καταρτισθεί νέος Καταστατικός Χάρτης (Κ.Χ.), που θα έχει λίγα άρθρα και θα καθορίζει τη νομική προσωπικότητα της Εκκλησίας ως Νομικό Πρόσωπο Εκκλησιαστικού Δικαίου (sui generis ) και θα δίνει εξουσιοδοτήσεις ώστε η εκκλησία να αυτοδιοικείται, ελεύθερη, βάσει των ιερών κανόνων. Σ' αυτό το θέμα υπήρξε συμφωνία μεταξύ Εκκλησίας-Πολιτείας το 1988. Συγκροτήθηκε μάλιστα και σχέδιο Κ.Χ. ύστερα από 36 πολύωρες συνεδριάσεις που δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Ας αναζητηθεί αυτή όλη η εργασία και η συμφωνία και ας είναι η βάση των περαιτέρω συζητήσεων».
Πολλοί ιεράρχες πιστεύουν ότι πρέπει να διοικούν απερίσπαστοι, με βάση τους κανόνες και χωρίς τις παρεμβάσεις, για παράδειγμα των κοσμικών δικαστηρίων που συχνά ανατρέπουν αποφάσεις βασισμένες στους κανόνες της Εκκλησίας.
Εκείνο που η πλειοψηφία των ιεραρχών δεν συζητεί είναι να σταματήσει το κράτος να πληρώνει τους ιερείς, καθώς αυτό, όπως λένε, αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας που απορρέει από συγκεκριμένη συμφωνία, σε αντιστάθμισμα της περιουσίας που είχε προσφέρει τότε η Εκκλησία στο Δημόσιο.
Οσο για την εκκλησιαστική περιουσία, οι μητροπολίτες υποστηρίζουν ότι πρέπει να αποδεσμευθούν τα 125 ακίνητα-φιλέτα, τα οποία θα αξιοποιήσουν, όπως λένε, προς όφελος του λαού.

Βρήκαν δηλαδή το καράβι να μπάζει από παντού και τον καπετάνιο άλλαντάλλα και ορμήξανε απαιτώντας τα πάντα όλα δικά τους... Μη και δεν τα πάρουνε ανησυχείτε; Εδώ είμαστε και θα δείτε! Και κάποιοι αιθεροβάμονες περίμεναν και φορολόγηση και διακοπή μισθοδοσίας και να μπουν κανονικά στους Νόμους του κράτους και όχι τους δικούς τους... 


Καλώς τους δεχτήκατε λοιπόν και καλώς τους περάσατε από την κολυμβήθρα του Σιλωάμ, αυτούς που δεν κάνουν τίποτα διαφορετικό από τους κρατικοδίαιτους του ΣΕΒ (όχι των ειλικρινών, των άλλων των κανονικών) με τις επιδοτήσεις που παίρνουν κι έχουμε αυτή την γιαλαντζί ανάπτυξη τόσα χρόνια. Για ρίχτε μια ματιά και σ' αυτό...

Όταν τα πρόστιμα πέφτουν σε ... Άβατο (της Άντας Ψαρρά)
Ανάμεσα στις προνομιούχες τάξεις που πλουτίζουν στην Ελλάδα εδώ και αιώνες, εκτός από τους εφοπλιστές, ξεχωρίζει η εκκλησιαστική - μοναστηριακή τάξη. Αυτό δεν αφορά μόνο τον τεράστιο πλούτο σε καταθέσεις, επιχειρήσεις, γη, σπάνια έργα τέχνης και κειμήλια. Τα μοναστήρια είναι οι καλύτεροι πελάτες και των πάσης φύσεως επιδοτήσεων μέσω κοινοτικών και εθνικών κονδυλίων.Οι επιθεωρητές που έκαναν έλεγχο στη Μονή Κουτλουμουσίου έχουν προτείνει την επιστροφή 825.000 ευρώ από τα 2,6 εκατ. που πήρε η μονή για τρία έργα. Ομως η καταβολή αυτού του ποσού έχει «παγώσει».Ειδικά η χερσόνησος του Αθω πέρα από το άβατο στις γυναίκες φαίνεται να διατηρεί και ένα ιδιότυπο άβατο στα αποτελέσματα των οικονομικών ελέγχων για τα έργα που γίνονται ή... δεν γίνονται στις μονές. Το Αγιον Ορος είναι τακτικός πελάτης συγχρηματοδοτούμενων έργων και αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι από το 2000 μέχρι σήμερα οι μονές έχουν απορροφήσει από το Γ' ΚΠΣ περίπου 80 εκατ. ευρώ. Μαζί δε με τις εντάξεις που έχουν γίνει στο ΕΣΠΑ το σύνολο του προϋπολογισμού για τα μοναστήρια του Αγ. Ορους ξεπερνάει τα 100 εκατ. ευρώ.
Ας δούμε εντελώς ενδεικτικά μερικούς αριθμούς:
- 1,2 δισ. ήταν το σύνολο των χρημάτων που διατέθηκαν για όλα τα έργα στο ΠΕΠ Κ. Μακεδονίας (2000-2009). Ενώ το 80% αφορούσε αποκλειστικά κοινοτικούς πόρους και το 20% εθνικούς, λόγω προστίμων και παρατυπιών και κυρίως λόγω της οριζόντιας διόρθωσης που έγινε από την Ε.Ε. και που ανήλθε στα 682 εκατ. ευρώ (χωρίς να συνυπολογίζουμε εδώ το επιπλέον 10% που «κόπηκε» και από τα μελλοντικά έργα) τα ποσοστά άλλαξαν επιβαρύνοντας κατά πολύ τους εθνικούς πόρους.
- 140 εκατ. διατέθηκαν για όλα τα έργα του άξονα «Προστασίας και ανάδειξης του Περιβάλλοντος στην Κ. Μακεδονία». Το 51% αυτού του ποσού όμως πήγε στις μονές που εντάχτηκαν στον παραπάνω άξονα, το 40% σε έργα υποδομών (ύδρευση και αποχέτευση) και μόλις το 8,6% διατέθηκε για τη διαχείριση του περιβάλλοντος. Στα ποσά που πήγαν στις μονές δεν περιλαμβάνονται φυσικά χρηματοδοτήσεις από άλλα επιχειρησιακά προγράμματα. Μόνο μέσα στο 2007 τέσσερα τουλάχιστον μοναστήρια πήραν ένα ποσό 3 εκατ. ευρώ, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου αφορούσε το πρόγραμμα «της μακροχρόνιας παύσης καλλιέργειας γεωργικών γαιών», παρότι επρόκειτο για αμφιλεγόμενες «γεωργικές γαίες», αφού στην πραγματικότητα ήταν χαρακτηρισμένες σαν δασικές.
Μία από τις χρόνιες και βασικές παρατυπίες αποτελούν και οι συνεχείς υπερτιμολογήσεις:
- 1,5 εκατ. ευρώ δόθηκε για την ιστοσελίδα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών.
- 1,4 εκατ. ευρώ δόθηκε από το Interreg στο έργο «Επιφάνεια» για την προώθηση του μεσογειακού θρησκευτικού τουρισμού.
- 3,1 εκατ. ευρώ στη δράση με τίτλο «Στα βήματα του Αποστόλου Παύλου» για την προώθηση του θρησκευτικού τουρισμού και άλλα 450.000 πάλι από το Archimed για το ίδιο έργο.
Τέλος σε έργα όπως το «Αθως-Κύπρος. Σχέσεις και οσμώσεις του Αθωνικού Μοναχισμού με την Ανατολική Μεσόγειο» της Ι.Μ. Σίμωνος Πέτρας που χρηματοδοτήθηκε από το Interreg, και «Αποκατάσταση παλαιού αντιπροσωπείου Αγίας Αννης στις Καρυές. Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας», δεν εκδόθηκαν από το 2005 δημοσιονομικές διορθώσεις, ενώ στην περίπτωση των έργων «Επισκευή, συντήρηση και αποκατάσταση αρχονταρικιού Ι.Μ. Ιβήρων» και «Αποκατάσταση Ι.Ν. Κόρδας Ι.Μ. Ξηροποτάμου» παρότι εκδόθηκαν αποφάσεις δημοσιονομικής διόρθωσης, δεν στάλθηκαν οι χρηματικοί κατάλογοι στην εφορία για να βεβαιωθούν και να εισπραχθούν τα πρόστιμα.
Σε πολλά από αυτά τα «εκκλησιαστικά» έργα επιβλήθηκαν δημοσιονομικές διορθώσεις λόγω πολλαπλών παρατυπιών που είτε παραπέμφθηκαν στα αρχεία είτε δεν έφτασαν ποτέ στις αρμόδιες εφορίες και φυσικά δεν επιστράφηκαν τα οφειλόμενα ποσά στο ελληνικό Δημόσιο. Φαίνεται επίσης ότι τα μέτρα λιτότητας δεν κατόρθωσαν να «παραβιάσουν» το άβατο των κρατικών χρηματοδοτήσεων στις ήδη πάμπλουτες μονές του Αγίου Ορους όπως το χριστουγεννιάτικο δώρο (με πράξη του υπουργικού συμβουλίου) που ανήλθε στα 2.250.000 ευρώ.
Τι συμβαίνει όμως όταν οι ελεγκτές επισκέπτονται το «άβατο» του Αγίου Ορους και διαπιστώνουν παρανομίες; Για ποιο λόγο δεν επιβάλλονται τα πρόστιμα; Πώς λειτουργούν οι αρμόδιες αρχές;
Ας δούμε ένα παράδειγμα: Η Μονή Κουτλουμουσίου στο Αγιον Ορος πήρε για την εκτέλεση τεσσάρων έργων, 3,5 εκατ. ευρώ. Το 2005 (12/9/2005) έγινε επιθεώρηση από τη Διαχειριστική Αρχή του ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας σε ένα από τα έργα και επειδή υπήρχαν ενδείξεις παρατυπιών ζητήθηκε να διενεργηθεί έκτακτος έλεγχος. Ο έλεγχος που έγινε ένα χρόνο μετά, επεκτάθηκε σε δύο ακόμα έργα της μονής. Το σύνολο των χρημάτων που εισέπραξε η μονή για τα τρία αυτά έργα ήταν 2,6 εκατ. ευρώ. Οι ελεγκτές πρότειναν την επιστροφή 824.380,62 ευρώ εξαιτίας πλήθους παρανομιών: έγιναν απευθείας αναθέσεις, πληρώθηκαν εργασίες που δεν είχαν πραγματοποιηθεί, χρεώθηκε διπλά η μισθοδοσία εργαζομένων σε δύο έργα ταυτόχρονα, ο φάκελος των έργων δεν υπήρχε στη μονή, δεν δόθηκαν ποτέ τα παραστατικά για να επιβεβαιωθούν οι δηλωμένες δαπάνες κ.ο.κ. Δηλαδή όλα στον «άγιο» αέρα.
Τα έργα αυτά είχαν ολοκληρωθεί το 2003 και αφού η Δ/νση Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων του Υπ. Εθνικής Οικονομίας είχε ήδη προπληρώσει όλες τις παράνομες δαπάνες από τον εθνικό προϋπολογισμό. Αμέσως μετά αποφασίζουν και εντάσσουν τα έργα αυτά στο Γ' ΚΠΣ ώστε να πληρωθούν τελικά με κοινοτικά κονδύλια, ενώ γνώριζαν ήδη από τον προενταξιακό έλεγχο ότι υπήρχαν όλες οι παραπάνω παρανομίες. Οταν λοιπόν το 2007 οι ελεγκτές της Διαχειριστικής Αρχής καλούνται να κάνουν τον υποχρεωτικό έλεγχο βρήκαν, για την ακρίβεια ξαναβρήκαν, τις παράνομες δαπάνες. Αντί λοιπόν να ζητηθούν τα χρήματα πίσω η Αρχή Πληρωμής επισημαίνει στη Διαχειριστική Αρχή ότι δημιουργείται πρόβλημα στην εγκυρότητα του προενταξιακού ελέγχου όταν «κατόπιν εορτής» εντοπίζονται τόσο μεγάλες παρατυπίες και καλεί τη Διαχειριστική να σταματήσει εκεί το θέμα. Επιπλέον η Αρχή Πληρωμής αναγνωρίζει ότι οι παρανομίες φτάνουν στο 42% και εισηγείται στον τότε υφυπουργό να «φορτωθούν» οι παρανομίες στον εθνικό προϋπολογισμό. Ισως η Αρχή Πληρωμής να λειτούργησε με γνώμονα το «ελάχιστο κακό» αφού το 58% των δαπανών παρέμειναν στα κοινοτικά και το 42% (δηλαδή οι παρανομίες) επιβάρυναν τους εθνικούς πόρους και επιπλέον οι αρχές της Ε.Ε. δεν θα μας έπιαναν ξανά «στα πράσα». Ανεξάρτητα από τη σκοπιμότητα το ερώτημα παραμένει: γιατί πάγωσαν τα πρόστιμα και δεν πληρώθηκαν στο ελληνικό κράτος τα 825.000 ευρώ από τη μονή; Είναι χρέος όλων των υπηρεσιών ελέγχου να γίνονται συστηματικοί έλεγχοι με ανάλογη επιβολή προστίμων σε όσους τολμάνε να ροκανίζουν παρανομώντας τα κρατικά ή τα κοινοτικά ταμεία ακόμα κι αν πρόκειται για ιερούς και άβατους αναδόχους έργων.
Η Αρχή Πληρωμής
Σε προηγούμενο ρεπορτάζ στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» (17/4/2011) αναδείξαμε τον τρόπο με τον οποίο η Αρχή Πληρωμής (η αρχή που ασκεί τον δευτεροβάθμιο εσωτερικό έλεγχο στα έργα του ΚΠΣ) μετακύλιε παράνομες δαπάνες στον εθνικό προϋπολογισμό στην κάθε περίπτωση που δεν ζητούσε την επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών από τους οφειλέτες αναδόχους των έργων (ακόμα και αν πρόκειται για δημόσιους οργανισμούς). Η υπόθεση έφτασε στη Βουλή και ήδη δόθηκε μια πρώτη λεπτομερής απάντηση της υπηρεσίας. Μεταξύ άλλων διαβεβαιώνει για την αγαστή συνεργασία της με όλες τις κοινοτικές υπηρεσίες, επισημαίνει την επιτυχία της υπηρεσίας στην απορρόφηση 30 και πλέον δισ. ευρώ από κοινοτικούς πόρους, βεβαιώνει ότι διενεργεί συστημικούς ελέγχους σε Διαχειριστικές Αρχές και τελικούς δικαιούχους κ.λπ. Επειδή γνωρίζουμε τις έρευνες που διεξάγονται για το θέμα θα περιμένουμε το τελικό πόρισμα ώστε να επανέλθουμε, καταγράφοντας και τις απαντήσεις της Αρχής Πληρωμής.

Είναι οι ώρες που λέω ότι ο Άκης τελικά ήταν ψιλικαντζής...